Kirpiler, ekoloji ve sosyal yapı açısından birbirlerinden oldukça farklı olan eski dünya ve yeni dünya türleri olarak ikiye ayrılabilir.
Kuzey Amerika kirpisi de (erethizon dorsatum) dahil olmak üzere, yeni dünya kirpileri ağaçlarda yaşar ve yaprak, meyve ve ağaç kabuğu yerler. eski dünya kirpileri ise yerde yaşar ve meyve, kök ve soğanlarla beslenir. yeni dünya kirpileri genellikle yalnız yaşayan hayvanlardır, eski dünya kirpileri ise aile grupları halinde yaşarlar.
Eksiseyler.com’da yer alan bilgilere göre, Eski dünya kirpileri, tek eşli olan birkaç hayvandan biridir. kirpi uzmanı uldis roze, yetişkin bir çiftin ömür boyu partnerlik yapacağını ve her yıl birkaç kez üreyeceğini söylüyor.
Dişi kuzey Amerika oklu kirpileri ise yılda sadece bir kez sekiz ila 12 saatlik bir süre için doğurgan oluyor.
Roze; “aslına bakılırsa, cinsel açıdan o kadar inaktifler ki, vajina genellikle bir zarla kapatılıyor” diyor.
Eylül ayında bu vajina kapatma zarı çözülür. Dişi daha sonra idrarıyla birlikte erkekleri kendi bölgesine çeken kokulu vajinal mukus salgılamaya başlar. Ancak ilk erkek geldiğinde, dişi hala yumurtlamaya hazır değildir, bu yüzden beklemek zorundadır. Bu diğer erkeklerin de onu bulması için zaman verir. Erkekler daha sonra yara izleri, eksik kulaklar ve diğer yaralanmalarla sonuçlanabilecek şiddetli savaşlara girer.
Galip gelen erkek, ağacın alt dallarından birine oturarak dişiyi korur ve böylece yaklaşan diğer erkeklerin önünü kesebilir. Sonunda, üzerine işeyerek dişiyi kızgınlık dönemine girmesi için uyarır.
Roze, “Ancak bu, mesaneniz dolduğunda yaptığınız türden bir idrara çıkma değildir”. Bunun yerine, idrara çıkma boşalmaya benziyor. “bu, bir ağaç dalından diğerine idrar damlaları fırlatan yüksek hızlı bir mermi gibidir.” diyor.
Dişi, erkeğin tekliflerini kabul etmediğini ona bağırarak, idrarı silkeleyerek ve kaçarak belli eder. Ayrıca düşmanca davranabilir ve erkek istenmediğini anlamazsa onu ısırmaya ya da kuyruğunu koparmaya çalışabilir. Roze, “erkek [dişinin kararına] saygı duymak zorundadır. dişi ile zorla çiftleşemez” diyor.
KİRPİ NE YER?
Kirpiler hem ot hem et hem de böcek türleri üzerinden beslenme yeteneğine sahiptir. Yani omnivor ve insektivor kemirgen türleridir. Günlük beslenmesi içerisinde protein kaynağı olarak farklı et çeşitleri sunulurken, özellikle sebze ve meyve tüketimi de yoğun olarak gerçekleştirilmelidir.
Özellikle son dönemlerde yurtdışından gelen özel ve hazır kaynaklar bulunmaktadır. Diğer bir tabirle kirpi yemleri olarak bilinirler. Ayrıca beslenme konusunda kedi mamaları da hala kullanılan yiyecekler arasında yer alıyor. Sadece kedi maması değil köpek maması da kullanmak mümkün. Bu doğrultuda tavuk, kuzu ve sığır eti arasından tercih gerçekleştirmek önemlidir.
KİRPİ NASIL BESLENİR?
Kirpi genel olarak yüksek protein kaynağı ve az yağ tüketimi ile beraber beslenmektedir. O yüzden et kaynaklı farklı besinler belirli bir yüzde üzerinden sunulmalıdır. Geriye kalan yüzdelik dilim lise sebze ve meyvelerden oluşmalıdır. Örneğin yüzde 30 gibi bir oran üzerinden protein kaynaklı besinler verilmelidir. Yağ oranı yüzde 20 olan besinler bu noktada tutulmalıdır.
Özellikle böcek türleri lif kaynağını elde etmelerine olanak tanımaktadır. Bu sebepten dolayı kurutulmuş ya da canlı böcek ile kirpilerin beslenmesi gündelik olarak önemlidir. Bu doğrultuda günde 1 kez kirpiyi beslemek yeterlidir. Aynı zamanda verilecek olan besin kaynakları parçalara bölünmek suretiyle gün içerisinde farklı zamanlarda sunulabilir.
KİRPİLERİN SEVDİĞİ BESİNLER NELERDİR?
Özellikle birçok farklı besin kaynağını severek tüketirler.
– Pişmiş tavuk,
– Pişmiş sığır eti,
– Pişmiş kuzu eti,
– Yumurta,
– Kavun, muz, elma ve domates ile yeşil fasulye,
– Çekirge ve cırcır böceği,
– Kurutulmuş böcek ya da kurtçuklar,
– Un kurdu,
Bu gibi farklı besin kaynaklarını gün içerisinde farklı zaman dilimlerinde verebilirsiniz. Mutlaka dengeli şekilde bölümlere ayırmak suretiyle öğün olarak vermeniz önemlidir.
